Marine Etablissement is een perfecte locatie voor een innovatiecampus. In 2013 wordt bekendgemaakt dat de Marine het complex stap voor stap gaat verlaten en dat het terrein een openbare functie voor de stad gaat krijgen. Amsterdam kan nog dynamischer en duurzamer worden met broedplaatsen en campussen waar innovatie en creativiteit vrij spel hebben. Hieronder een paar ideeën en voorstellen voor het Marine Etablissement (deze blog is geschreven tijdens de financiële crisis).
Marine Etablissement met campus, muziekplein en reuzenrad
Het Marine Etablissement Amsterdam is een prachtige plek voor een nieuw Muziekplein, een reuzenrad, familiehotels en een campus met appartementen voor startende bedrijven. Met het reuzenrad het OOG van Amsterdam krijgt de stad een nieuwe toeristische attractie erbij. Voorbeeld is het succesvolle Eye in London. In de acht jaar na de opening in 2000 hebben 30 miljoen mensen een ritje gemaakt. Het Eye heeft voor Londen hetzelfde gedaan als de Eiffeltoren in Parijs. Het heeft de stad een symbool gegeven. De Eiffeltoren en Eye in Londen geeft iedereen de mogelijkheid om de stad van grote hoogte te bekijken. Het OOG van Amsterdam heeft op het Marine Etablissement een prachtige plek aan de rand van de grachtengordel (zie ontwerp onderop de pagina). Met het Muziekplein, het reuzenrad en het daarnaast gelegen plein met familiehotels en campus ontstaat een nieuwe stadsdeel. Het Muziekplein op het Marine Etablissement kan groter worden dan het Museumplein. De uitvoering van het plan maakt de stad aantrekkelijker. Amsterdam moet zich ook in crisistijd blijven ontwikkelen.
De stad met de aantrekkelijkste omgeving zal de slag winnen bij het binnenhalen van start-ups en hoogopgeleid personeel.
London, Berlijn en Parijs blijven investeren in nieuwe projecten om de stad aantrekkelijker te maken. In Amsterdam ondernemen burgers, organisaties van burgers en kleine bedrijven veel nieuwe activiteiten (zoals Mediamatic en Stadslab). De vraag is of de bestuurders van Amsterdam voldoende initiatieven nemen om de stad mooier en aantrekkelijker te maken. De opening van het Rijksmuseum is goed nieuws, maar er zijn voor zover bekend geen nieuwe culturele en toeristische projecten in ontwikkeling. Door de crisis is de economische rol van banken, namelijk het verlenen van krediet, (voorlopig) uitgespeeld. Het is goed dat er geen nieuwe kantoorgebouwen worden bijgebouwd en dat leegstand eerst wordt opgelost. Maar er is nog steeds behoefte aan betaalbare starterswoningen en appartementen. Op het Marineterrein kunnen deze worden gebouwd met een andere manier van projectontwikkeling.
Anders organiseren van projectontwikkeling
Het woonproject op het Marine terrein kan op de volgende wijze worden ontwikkeld:
- het ontwerpen van een aantrekkelijk plan met woningen boven arcades met winkels, ateliers met woonruimte, dienstverlenende bedrijfjes, muziekcafés, restaurants, familiehotels en groene daktuinen
- ontwerp 1: appartementen voor starters en expats met in het midden een mooi vormgegeven plein (voorbeelden zijn Place de Vosges in Parijs en Plaza Reial in Barcelona)
- ontwerp 2: een wijk met smalle straatjes en een tweetal kleine pleinen met in de plint winkels, café’s, kleine hotels, bedrijfjes en ateliers zoals in de Jordaan. De winkels en bedrijven kunnen worden gecombineerd met wonen.
- Deze laatste variant heeft de voorkeur. Dichter op elkaar te bouwen is goedkoper dan de eerste variant en daarmee ook beter te realiseren. De twee pleinen met muziekcafé’s en restaurants vormen centrale ontmoetingsplaatsen van de wijk worden. De straten zijn niet toegankelijk voor auto’s (parkeren onder de wijk). Op de daken liggen groene tuinen voor de bewoners.
- de ontwikkeling en realisatie kan op de volgende wijze plaatsvinden:
- het oprichten van een coöperatie of corporatie Marineterrein die de ontwikkelaar en beheerder namens de bewoners en eigenaren wordt
- het werven van kopers op basis van bij voorkeur het tweede concept (maar kan ook via open inventarisatie plaatsvinden op basis van ontwerp 1 met groot plein of juist ontwerp 2 met verdichting)
- het mee laten ontwikkelen van de details van het plan en de groene omgeving door de toekomstige bewoners rond de appartementen, groene daken op appartementen
- het verkopen en verhuren van de woningen, hotels, ateliers en winkels
- het gezamenlijk aanbesteden van beste hypotheken voor de kopers bij (buitenlandse) bank(en)
- het gezamenlijk
- het uitvoeren van het project bij 80% verkocht
- toezicht op het bouwproces door commissie van toekomstige bewoners.
Muziekplein
Het Muziekplein is het onderdeel van het project dat het stadscentrum kan ontwikkelen en uitvoeren. Het is van groot belang dat er een groot plein komt voor manifestaties op Koninginnedag en bijvoorbeeld voor het vieren van Oudjaar met vuurwerk. Het Oudjaar in New York en London trekt honderdduizenden bezoekers. Amsterdam kan met het nieuwe Muziekplein zorgen dat toeristen Oudjaar in de stad vieren. Een Muziekplein op de locatie van het Marineterrein heeft veel voordelen. Goed te bereiken vanuit het Centraal Station, midden in het centrum en tevens een plek waar ‘lawaai’ nauwelijks voor overlast zorgt. Het Muziekplein kan de vorm van een arena krijgen met oplopende ‘dijken’. Een wandelboulevard met een groene waterpark zorgt voor een afscheiding tussen het Muziekplein en het plein met de appartementen. Een tunnel onder het spoor verbindt het Muziekplein met de IJ boulevard. Zo ontstaat het Muziekkwartier met het Bimhuis, Theater aan het IJ, Twenty4Amsterdam, het Muziekplein met reuzenrad en de muziekcafé’s onder de appartementen.
De concentratie van cultuur werkt als magneet. Arcam zegt hierover: Cultuur trekt cultuur aan, cultuur verleidt bezoekers en bewoners en die mensen lokken winkels in de plinten en blazen het groeiend aantal hotels, restaurants en cafés leven in (bron: www.arcam.nl)
Dit plan creëert waarde voor de economie van Amsterdam. Nieuwe bedrijven en creëren van werk zal naar verwachting steeds meer gebaseerd zal zijn op het faciliteren van social needs 2.0, dynamiek en innovatie, duurzaamheid en flexibiliteit wat betreft (tijdelijk) wonen en werken, op meerdere locaties, het kunnen ruilen van appartementen, e.d. Dit kan worden gerealiseerd met:
- Een stadsplein met appartementen boven arcades met een hoge internationale kwaliteit (bijv. een vormgeving vergelijkbaar met Place de Vosges / Plaza Reial); op de daken komen groene terrassen
- Een gevoel van daar wil ik wonen! Mooie omgeving om trots op te zijn
- Het aantrekken van interessante, jonge mensen uit binnen- en buitenland. Deze jonge stedelingen (25-39 jaar) zijn hoog opgeleid, ambitieus en van grote waarde voor de stad. Zij zorgen voor dynamiek en innovatie, versterken de creatieve sector, zijn ondernemend met een eigen bedrijf of maken carrière in het bedrijfsleven. Zij zijn op zoek naar flexibel wonen, werken en leven in een grootstedelijke omgeving en willen wonen in een dynamische omgeving.
- Deze jonge, internationaal georiënteerde stedelingen kunnen worden aangetrokken door het bieden van betaalbare appartementen met in de plint kleine restaurants, winkeltjes, dienstverleners, muziekcafés, etc. dicht bij het centraal station en de IJ-oevers.
- Het ontwikkelen en aanbieden van nieuwe financieringsmogelijkheden om de appartementen te kopen bijv. met “pensioenhypotheken“ of met een aanbesteding bij bijv. Duitse en Nederlandse banken voor de beste hypotheken
- Het realiseren van de Visie van het stadsbestuur: het aantrekken van hoogopgeleide mensen voor de stad / het versterken van de stadseconomie
- Het plein (of de pleintjes) en de arcades zorgen voor dynamiek, verbeelding, etc., contact met nieuwe producten, diensten, kunst, design en voor ontmoetingen op de communicatieplekken
- Opties voor ruilen van diensten met elkaar – repair cafe; ruilcafe, debatforum
- Opties voor stadskassen met tomaten, kruiden, e.d.
Lees over de uitwerking van dit plan
In de tekst en bij de afbeeldingen zijn voor zover bekend de namen van de makers en andere betrokkenen gemeld. Indien er nog bronnen ontbreken dan graag een reactie plaatsen.