Faciliterende gemeenten helpen kunstenaars, industrieel ontwerpers, creatieve bedrijven en zzp’ers door het beschikbaar stellen van leegstaande gebouwen
Burgers en kleine bedrijven nemen steeds meer het heft in eigen handen. Ze wachten niet af tot de overheid met nieuwe beleidsinitiatieven komt, maar gaan zelf aan de slag. Dit zie je op grote schaal gebeuren in steden als New York, Kopenhagen, Berlijn en Amsterdam. Deze steden kennen al een lange geschiedenis van initiatieven van onderop. Wat begon met het kraken van leegstaande gebouwen wordt door de crisis beleid om leegstaande gebouwen opnieuw te gebruiken. De grootste broedplaats van Europa, het NDSM-terrein in Amsterdam-Noord werd decennia geleden gekraakt en is uitgegroeid tot een gewilde plek in Amsterdam. Bedrijven als Hema en VNU hebben er hun hoofdkantoren neergezet. Een recente ontwikkeling is het creëren van tijdelijke functies op een lege plek in de stad of in een leeg gebouw. Gemeentebestuurders faciliteren dit omdat ze inzien dat tijdelijke projecten ook waarde opleveren. In Amsterdam zijn tientallen broedplaatsen waar honderden kunstenaars en creatieve bedrijven relatief goedkope ruimten huren. Maar er zijn ook nog gemeenten waar dit zeer moeizaam gaat. Bestuurders en ambtenaren begrijpen blijkbaar nog onvoldoende wat de betekenis en meerwaarde van de creatieve bedrijvigheid van burgers kan zijn. In steden als New York, Berlijn en Amsterdam ontstaat in de oude stad de nieuwe stad. In verlaten industriële gebouwen ontwikkelen kunstenaars, architecten, creatieve academici en zzp’ers nieuwe producten. Met laser cutters en 3D printers fabriceren ze unieke, eenmalige producten. Zo ontstaat in de oude, door de ‘moderne’ economie verlaten stad een nieuwe industriële revolutie.
Nog meer Blokkers?
Veel gemeenten denken en handelen nog steeds alsof er geen banken- en eurocrisis is geweest. Ze zijn vooral bezig met weer een nieuw winkelcentrum en het binnenhalen van de zoveelste Blokker. Gelukkig zijn er ook steden die kunstenaars, industrieel ontwerpers, creatieve bedrijven en zzp’ers helpen met het beschikbaar stellen van leegstaande gebouwen. Met relatief goedkope huren werken creatieven en kleine bedrijven in voormalige industriële gebouwen. Zo ontstaat in de oude stad de nieuwe stad. Het creëren van maatschappelijke meerwaarde speelt zich af in het gebied tussen vrije kunst en techniek. Met computergestuurde machines zoals 3D printers ontstaat er een nieuwe, stedelijke industrie. Met het faciliteren van creatieve en innovatieve initiatieven van onderop kunnen gemeenten voorkomen dat het gat van 6 miljard een nieuwe crisis wordt.
Een uitgebreide blog wordt in oktober gepubliceerd op www.jansenverder.nl