Innovatiecampus voor wonen én werken op het Marine Etablissement kan enorme impuls geven aan de do it yourself & work together economie in Amsterdam.
Tekort aan betaalbare woon- en werkruimte
De Volkskrant van 4 december 2013 meldt dat het lucratiever is voor vastgoedondernemers om een woning te verhuren aan zo veel mogelijk studenten dan een etage te verkopen. Vier studenten betalen voor een kleine etage 2000 euro huur per maand; op een andere etage moeten zeven studenten samen 3500 euro per maand betalen. Op www.kamernet.nl stond in december 2013 een advertentie voor een kamer van 11 m2 in de Titus van Rijnstraat voor 552 euro per maand.
Er is een tekort aan 5000 betaalbare studentenwoningen in Amsterdam.
Daarnaast is er ook een tekort aan betaalbare woon- en werkruimten voor startende ondernemers. De meeste jonge mensen kunnen meestal alleen een bedrijf starten als zij een betaalbare werkruimte kunnen huren.
Amsterdam beschikt over ruim 50 broedplaatsen waar vele honderden creatieve bedrijven werken. Maar uit onderzoek van Bureau Broedplaatsen blijkt dat de vraag naar betaalbare woon- en werkruimten veel groter is dan het aanbod. Urban Resort, beheerder van broedplaatsen krijgt jaarlijks zo’n duizend verzoeken om betaalbare woon- en werkruimte. Er moet dus veel meer ruimte bijkomen om aan de vraag te kunnen voldoen.
Innovatiecampus met honderden start-ups
Het Marine Etablissement is een prachtige locatie voor het ontwikkelen en bouwen van een innovatiecampus voor de huisvesting van honderden start-ups. De compact gebouwde campus krijgt smalle straatjes en pleintjes. De gebouwen zijn voorzien van groene daktuinen. Op de begane grond komen winkeltjes, muziekcafé’s en andere voorzieningen. De campus wordt opgeleverd als een casco die organisch wordt ingevuld door de start-ups en huurders. De huurders worden geselecteerd door te kijken naar hun plannen om een bedrijf te starten en de bereidheid om samen te werken. Verder wordt ook gekeken of de start-ups elkaar aanvullen zodat ze elkaar kunnen inspireren en ondersteunen. De huren moeten betaalbaar zijn. Het is de bedoeling dat de bedrijfjes na ca. vier jaar doorstromen naar andere locaties en plaatsmaken voor nieuwe starters. Zo ontstaat dynamiek aan de onderkant van de economie.
De campus ligt dicht bij het Centraal Station, de Openbare Bibliotheek en de muziek- en dancevoorzieningen rond het IJ. Met Pakhuis de Zwijger als verbindende inspirator op loopafstand. Het terrein ligt op fietsafstand van HBO’s en universiteiten in Amsterdam. Op de campus is ook ruimte voor jonge ondernemers uit het buitenland. In het Forum-gebouw kunnen bekende wetenschappers college’s geven waardoor er aansluiting is tussen bedrijven en de nieuwste wetenschappelijke inzichten. De campus kan zorgen voor een grote meerwaarde voor de ontwikkeling van de stad.
De Innovatiecampus kan als volgt worden gerealiseerd:
- ontwikkel een aantrekkelijk plan met betaalbare woon/werkruimten boven arcades met winkels, ateliers, dienstverlenende bedrijfjes, café, restaurants en appartementen voor starters
- lever de woon- en werkruimten op als casco’s om de huurprijzen te beperken
- zorg voor een industriële uitstraling van de gebouwen en voorzie de gebouwen van daktuinen voor de gebruikers
- plaats de gebouwen in een parkachtige omgeving
- richt een coöperatie of corporatie Marineterrein op die de ontwikkeling en het beheer namens de toekomstige bewoners en eigenaren gaat uitvoeren (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap CPO)
- werf toekomstige huurders / kopers
- regel de financiering (bijv. met pensioenfondsen)
- ontwikkel de details van het plan, bouwproces, etc.
- lever de campus op met casco’s voor zelf-afbouw, organische invulling, etc.
De campus wordt een gebied waar creatieve, ondernemende jongeren een bedrijf kunnen starten. Honderden bedrijfjes kunnen hier worden gevestigd. De openbare bibliotheek is op loopafstand. Door de concentratie op het Marine terrein kunnen de starters elkaar helpen, netwerken vormen, kennis delen en ideeën opdoen. In de gebouwen komen mixen van starters. Architecten, microbiologen, materiaaldeskundigen, ontwerpers, informatici, medische technologen kunnen samen in een eenheid worden ondergebracht. Samenwerken bevordert de innovatie en zorgt voor versnelling van de ontwikkeling van de bedrijfjes. Met de open4coop aanpak (zie schema hieronder) krijgen groepen van starters begeleiding en ondersteuning van senioren met veel ervaring en netwerken.
Reuzenrad
Met een reuzenrad op het Marine Etablissement krijgt de stad een nieuwe toeristische attractie erbij. Voorbeeld is het succesvolle Eye in London. In de acht jaar na de opening in 2000 hebben 30 miljoen mensen een ritje gemaakt. Het Eye heeft voor Londen hetzelfde gedaan als de Eiffeltoren in Parijs. Het heeft de stad een symbool gegeven. De Eiffeltoren en Eye in Londen geeft iedereen de mogelijkheid om de stad van grote hoogte te bekijken. Het OOG van Amsterdam staat op het Marine Etablissement op een prachtige plek tussen de grachtengordel en de IJ-oevers.
Muziekplein voor grote evenementen
Het Muziekplein is het onderdeel van het project dat het stadscentrum kan ontwikkelen. Het is van groot belang dat er een groot plein komt voor manifestaties op Koninginnedag en bijvoorbeeld voor het vieren van Oudjaar met vuurwerk. Het Oudjaar in New York en London trekt honderdduizenden bezoekers. Amsterdam kan met het nieuwe Muziekplein zorgen dat toeristen Oudjaar in de stad vieren. Een Muziekplein op de locatie van het Marineterrein heeft veel voordelen. Goed te bereiken vanuit het Centraal Station, midden in het centrum en tevens een plek waar ‘lawaai’ nauwelijks voor overlast zorgt. Het Muziekplein kan de vorm van een arena krijgen met oplopende ‘dijken’. Een wandelboulevard met een groene waterpark zorgt voor een 
afscheiding tussen het Muziekplein en het plein met de appartementen. Een tunnel onder het spoor verbindt het Muziekplein met de IJ boulevard. Zo ontstaat het Muziekkwartier met het Bimhuis, Theater aan het IJ, Twenty4Amsterdam, (een tweede Museum)plein met reuzenrad en muziekcafé’s onder de appartementen.
De concentratie van cultuur werkt als magneet. Arcam zegt hierover: Cultuur trekt cultuur aan, cultuur verleidt bezoekers en bewoners en die mensen lokken winkels in de plinten en blazen het groeiend aantal hotels, restaurants en cafés leven in (bron: www.arcam.nl)
Wat levert het op?
Dit plan creëert waarde voor de economie van Amsterdam. Nieuwe bedrijvigheid zal naar verwachting steeds meer gebaseerd zal zijn op het faciliteren van kennisuitwisseling, social needs 2.0, dynamiek en innovatie, duurzaamheid en flexibiliteit in combinatie van betaalbare woon- en werkruimten. Na een aantal jaren zal een deel van de bedrijfjes zijn gegroeid en doorstromen naar andere locaties. Dit geldt ook bewoners als het inkomen stijgt. Belangrijk is het faciliteren van de do it yourself & work together economie. Samenwerken leidt tot radicale innovaties. De dynamiek van onderop levert ook innovatieve impulsen aan MKB en grote bedrijven en organisaties in de stad. Op de campus is ruimte voor het Forum, een collegezaal voor 2000 bezoekers, waar bekende wetenschappers en ondernemers colleges kunnen geven. Maar ook voor het organiseren van concerten en TEDx bijeenkomsten.
Met het creëren van veel meer betaalbare woon- en werkruimte wordt Amsterdam aantrekkelijker voor jonge mensen uit binnen- en buitenland. Jonge stedelingen (25-39 jaar) zijn hoog opgeleid, ambitieus en van grote waarde voor de stad. Zij zorgen voor dynamiek en innovatie en creëren werk voor inwoners van de stad.
