Een metro in een tunnel onder het IJ tussen Amsterdam Centraal Station en Noord die heen en weer pendelt. Geen wachttijden en in een paar minuten comfortabel aan de overkant. De metro is een snelle en efficiënte verbinding tussen het centrum en Noord. Groot voordeel: een extra metrostation Sixhaven is niet meer nodig. Het is geen loop- en fietstunnel, dus niet ‘eng’, want je zit samen veilig en gezellig in de pendelmetro.
Amsterdam Noord wordt steeds meer een onderdeel van het centrum van Amsterdam. Publiekstrekkers als het Filmmuseum EYE en A’dam Toren nodigen toeristen uit om met de pont het IJ over te steken. Dagelijks maken ruim 40.000 fietsers en voetgangers de oversteek van Amsterdam Noord naar het centrum en andersom. De laatste jaren is de groei circa zes procent per jaar geweest. De komende jaren wordt nog een aantal hoge torens opgeleverd waaronder een groot hotel met congrescentrum. Het is dus de vraag of het groeiende verkeersaanbod van voetgangers en fietsers met de veren kan worden verwerkt.
Wethouder Ruimtelijke Ordening, Eric van der Burg: ‘Noord bruist, steeds meer Amsterdammers wonen, werken en recreëren aan de noordelijke kant van het IJ. Dit levert extra druk op de veren op. Met goede vaste verbindingen wordt Noord toegankelijker’. Op de middellange termijn wil de gemeente vaste verbindingen voor langzaam verkeer tussen de noord- en de zuidoever realiseren.
Metro in een tunnel tussen CS en NOORD
Het ontwerp bestaat uit een tunnel tussen het Centraal Station (CS) en de Badhuiskade aan het Buiksloterkanaal. In de tunnel pendelt een metrovoertuig heen en weer tussen CS en Noord. De pendelmetro brengt voetgangers, toeristen met rolkoffers en fietsers in een paar minuten naar de overkant. De tunnel op de perrons zijn afgesloten met behulp van schuifdeuren. Als de metro arriveert gaan de deuren aan één kant open en verlaten alle reizigers de metro. Als de metro leeg is gaan de deuren van de tunnel en de metro dicht. Dan worden de deuren aan de andere kant geopend en kunnen de reizigers instappen. De perrons zijn met roltrappen en liften snel te bereiken. Voordeel is dat er weinig ruimte op de kades nodig is. De ingaande en uitgaande reizigers zijn van elkaar gescheiden. Eén van de dubbele roltrappen is voor voetgangers en de andere voor fietsers. Als er voldoende ruimte is op de kade is een loopband handiger voor fietsers. In de onderstaande figuur 2 is de ingang en uitgang aan de kant van het CS schematisch uitgebeeld.
Station Overhoeks
In figuur 2 is te zien dat het station Overhoeks is gepositioneerd langs de Badhuiskade dicht bij EYE, Tolhuistuin en de A’dam Toren. Groot voordeel van de pendelmetro en het station Overhoeks is dat het metrostation Sixhaven niet meer nodig is. Reizigers van de Noord/Zuidlijn kunnen via de verdeelhal onder het CS naar het station van de pendelmetro lopen. De bouwkosten voor de geplande metrostation Sixhaven kunnen worden gebruikt voor de pendelmetro.
Een pendelmetro in een tunnel heeft veel voordelen
De metro heeft de volgende voordelen:
- In 2 minuten aan de overkant; korte wachttijden
- directe dag/nacht verbinding met Noord voor voetgangers en fietsers
- de NoordZuid lijn is via de verdeelhal van het station CS en de pendelmetro direct verbonden met overkant van het IJ
- Metrostation SIX haven is niet nodig
- de Oost-lijn is ook verbonden met de overkant van het IJ
- In de nacht kan de toegang tot de verdeelhal worden afgesloten als de metro’s niet meer rijden; vanaf de beide kade’s op de IJ-oevers blijft de pendelmetro gewoon open
- er zijn geen lange dalende en stijgende toeritten nodig voor fietsers die veel ruimte gebruiken; met roltrappen en liften is het ruimtegebruik van de pendelmetro op de kades minimaal
- de pendelmetro kan zonder bestuurder heen en weer rijden en heeft een relatief korte tunnel nodig voor de oeververbinding
- de pendelmetro is niet alleen een snelle en effectieve verbinding maar kan ook wat betreft kosten gunstig uitpakken. Er is geen metrostation Sixhaven nodig en de tunnelbuis is relatief kort.
- als de Noord/Zuidlijn in de toekomst vanaf Schiphol gaat rijden is de luchthaven direct verbonden met Overhoeks.
Figuur 2: positie tunnel CS en Overhoeks (gele stippen zijn de stations van de pendelmetro
Bovengronds bouwen en afzinken van tunnel en stations
De tunnel en de beide stations kunnen bovengronds worden gebouwd. Deze elementen kunnen aan de kade achter het CS en in het Buiksloterkanaal aan de Badhuiskade worden afgezonken en gekoppeld.
Horizontale lift als alternatief voor pendelmetro
Het staalconcern Thyssen Krupp heeft een horizontale lift ontwikkeld die kan worden gebruikt in wolkenkrabbers maar ook als alternatief voor de pendelmetro. De liften (cabines) kunnen achter elkaar door de tunnel heen en weer onder het IJ ‘rijden’. Een relatief goedkope variant is een horizontale lift in een staalconstructie hoog over het IJ. Een spectaculair ritje over het IJ met uitzicht over de beide oevers. De video geeft een beeld van een horizontale lift in een gebouw.
Sprong over het IJ: kabelbanen, bruggen en tunnels
De toenemende druk op de veren en de ontwikkeling van de IJ-oevers zijn redenen voor de gemeente Amsterdam om alternatieven voor de oversteek te bestuderen. Dit heeft geleid tot een stroom van creatieve ideeën voor het realiseren van kabelbanen, bruggen en tunnels.
Kabelbanen en bruggen zijn spectaculaire bouwwerken voor steden en mooie beeltenissen voor op ansichtkaarten, t-shirts en bierviltjes. De mogelijke aanleg van bruggen over het IJ kan gevolgen hebben voor de vaarroutes op het IJ. De consequenties voor de scheepvaart moeten in samenspraak met Rijkswaterstaat, het Havenbedrijf Amsterdam, de Havenmeester en de Passenger Terminal worden onderzocht. Een van de nadeel van een brug is dat hij voor de doortocht van grote schepen geopend moet worden. Verder zijn lange op- en afritten voor fietsers nodig. Voor een kabelbaan zijn hoge stellingen op de kades nodig en het is lastig om fietsen mee te nemen. Voordeel is dat een kabelbaan een hoge capaciteit heeft, elektrisch wordt aangedreven en relatief goedkoop en snel kan worden gebouwd. Nadeel is dat een kabelbaan, net zoals een brug, een lange aanloop nodig heeft om op grote hoogte te komen. Een tunnel onder het IJ tussen CS en Noord heeft deze nadelen niet. Daarom is een tunnel waarschijnlijk de meest effectieve, aanvullende oplossing voor het verkeer van voetgangers en fietsers tussen het centrum en noord. De ‘heen en weer’ pendelende metro zorgt voor een comfortabele en snelle overtocht.
Bronnen
Beleid gemeente Amsterdam – Sprong over het IJ
De vervoerswaarde van mogelijke verbindingen over het IJ. Gemeente Amsterdam
Artikel over het eyetunneltje in het Parool
Op de luchthaven Madrid Barajas Airport rijdt een metro met dubbele toegangsdeuren.
De schets van Overhoeks (met daarin het Station Overhoeks getekend) komt van de website van ozarchitects.
Interessante plannen zijn ook …..
De FLIJover over het IJ, een mooie iconische brug, die naast het dagelijkse verkeer ook een leuke attractie voor toeristen zal kunnen zijn.
De YOET, een taxi die komt voorrijden op bestelling. Lees de blog daarover op deze website.
De IJ-fietstunnel, een mooi plan dat relatief gemakkelijk uitvoerbaar is. Namelijk door het benutten van een van de bestaande tunnelbuizen van de IJ tunnel voor fietsers.
Wat veel geweldige plannen. Er zijn heel uitdagende projecten bij, die verdienen zéér serieus genomen te worden en kans te maken.
Jammer dat er geen plaatje bij is van onze FLIJover, die hoge brug waar niets tegen in te brengen is. ( zie onze web-site en Facebookpagina ). Mensen die er verstand van hebben, vinden ons plan zeer wel te verwezenlijken. Er wordt over geschreven in vakbladen in Nederland en zelfs Italië en Japan. Er worden scripties gemaakt op de VU en de KUB. We werden begeleid door de TU Delft en Eindhoven en zijn al bijna dertig jaar actief met moties, raadsadressen, brieven, krantenartikelen (vr. 3 – 2 in Het Parool weer één) en andere media. Wij hopen dat we het er over eens kunnen zijn dat het een duidelijk zichtbare verbinding met Noord moet worden, zodat de Amsterdammers daar aan de overkant voelen dat ze er ook echt bij horen. Wanneer kunnen de geïnteresseerde Mokummers hun stem uitbrengen op hun favoriete ontwerp?
Moet te organiseren zijn in dit internet-tijdperk!